Wady wymowy

Wada wymowy – odchylenie od normy językowej spowodowane zmianami w budowie lub funkcjonowaniu mechanizmów mowy.

Zaburzenia mowy – grupa zaburzeń związana z różnymi trudnościami w zakresie mowy (Grabias: „zachowanie jedyne z możliwych”).

Błąd wymowy – „zachowanie możliwe z wielu”

Najczęściej spotykane wady to:

seplenienie - nieprawidłowa realizacja głosek dentalizowanych [s, z, c, z; š, ž, č, ž; ś, ź, ć, ź]; reranie - nieprawidłowa realizacja głoski [r]; lelanie - nieprawidłowa realizacja głoski [l]; nieprawidłowa realizacja głoski [k] i [g];

mowa bezdźwięczna - wymawianie głosek dźwięcznych jako ich bezdźwięczne odpowiedniki;

inne odchylenia od normy artykulacyjnej

Nieprawidłowa realizacja głosek dentalizowanych (seplenienie) może występować w jednym, dwóch lub wszystkich trzech szeregach [tj. syczącym, szumiącym, ciszącym]. Zaburzeniu może ulec artykulacja jednej, kilku lub wszystkich głosek.

Wspólną cechą tych głosek, jest zbliżenie szczęk do siebie, na skutek czego wychodzące powietrze ociera się o brzegi środkowych siekaczy, a wytworzony szmer ulega wzmocnieniu.

FORMY ZABURZEŃ

1. Deformacje (zniekształcenia):

Wymowa międzyzębowa - czubek języka wysuwa się między zęby;

Wymowa boczna - język układa się wąsko lub przesuwa się na jedną stronę i powietrze nie przechodzi przez środek języka lecz po bokach;

Wymowa przyzębowa - język nie uczestniczy w tworzeniu głosek, a dźwięk powstaje przez wydmuchiwanie powietrza przez szczelinę tworzoną przez zaciśnięte zęby;

Wymowa wargowo- zębowa - język nie uczestniczy w tworzeniu głosek, a dźwięk przypomina [f] lub [w]

2. Substytucje (zastępowanie):

sz, ż, cz, dż -> s, z, c, dz lub ś, ź, ć, dź

s, z, c, dz ; -> ś, ź, ć, dź lub -> sz, ż, cz, dż lub -> t, d, n także s -> f, z -> w, c->s, dz->z

lub inne, niespecyficzne